Lokacja Husowa

Takis

Lokacja Husowa

W opracowanej Monografii Husowa (wyd. 2010) autorzy Grzegorz Klebowicz i Marcin Boratyn poświęcili wiele miejsca historii Husowa, w tym także dacie jego założenia. Obaj nie bez racji dowodzą, że akt lokacyjny Ottona Pileckiego (właściciela dóbr łańcuckich od połowy XIV wieku) z dnia 23 listopada 1381 roku to akt lokacyjny Husowa, a nie Handzlówki. Przemawiają za tym, ich zdaniem, niezbite świadectwa historyczne.
"...najmocniejsze argumenty – pisze G. Klebowicz - wiążące Langhenhow z Handzlówką mają charakter językoznawczy. Uderza w nich beztroskie ignorowanie rozróżnionych w opisie dóbr łańcuckich z 1384 roku nazw Langhenhow i Henselhow. Fakt ten zamiast dać pretekst do przeprowadzenia krytyki źródła, kwitowany jest ogólnikowym stwierdzeniem o błędach zdarzających się w średniowiecznej dyplomatyce".
Chciałoby się tu zauważyć: nic dodać, nic ująć. W akcie diecezji przemyskiej z roku 1384 oraz w późniejszym spisie dziesięcin pobieranych przez tę diecezję z roku 1424 obok wsi Hansylshaw występuje wieś Langenhaw. Podobnie rzecz się ma w spisie dóbr łańcuckich z roku 1450, w którym również obok wsi Handzlówka występuje już wieś Hussow zamiast dotychczasowej wsi Langenhaw. W dokumentach o tak kluczowym znaczeniu prawnym nie mogło być, rzecz jasna, tak rażących pomyłek. Zatem "nie może być mowy -jak słusznie podkreśla G. Klebowicz o stosowaniu dwóch nazw do jednej wsi, na co powołują się autorzy utożsamiający Langhenhow z Handzlówką."
Dowodem niepodważalnym są także autentyczne zapisy w księdze sądowej wsi Markowa. Jej mieszkańcy (w większości pochodzenia niemieckiego) jeszcze pod koniec XVI wieku używali nazwy Langenhow w odniesieniu do dzisiejszego Husowa, mimo że funkcjonowała już w tym czasie oficjalna nazwa Hussow, odnotowana m.in. w sanockich zapisach sądowych w roku 1443.
Obaj autorzy przytaczają również wywód pochodzącego z Husowa prof. Wincentego Stysia, który w swej znakomitej pracy naukowej "Drogi postępu gospodarczego wsi. Studium szczegółowe na podstawie zbiorowości próbnej wsi Husów" (Wrocław 1947) podał miarodajne obliczenia, według których wielkość łanów (108) odpowiadało obszarowi późniejszego Husowa. Z wywodem tym zgadza się też wielu innych badaczy średniowiecznych dziejów Ziemi Łańcuckiej, np. Andrzej Gliwa, Andrzej Borcz i ks. Henryk Borcz, których poglądy w pełni podziela dr Wojciech Blajer z UJ w Krakowie, zamierzający udowodnić, że wieś Langyn Aw/Langenhow to właśnie Husów.
W tym świetle argumenty historyków: Bogdana Stępnia, Elżbiety Dybek, czy Franciszka Trojnara wydają się mocno naciągane, zważywszy że Edward Trzyna w swej pracy "Z dziejów Handzlówki" (Łańcut 1981) traktował związek wsi Langyn Aw z Handzlówką wyłącznie jako hipotezę badawczą.
Franciszek Trojnar dowodzi np., że nazwa wsi Handzlówka pochodzi od imienia zasadźcy -sołtysa Hanzyla Langa, jako że ówczesna ludność chętniej łączyła nazwę wsi z imieniem sołtysa niż z jego nazwiskiem. To głównie na ten wywód powołują się inni historycy, np. Elżbieta Dybek. I tak istotnie mogło być. W rozważaniach tej spornej kwestii nie bierze się pod uwagę okoliczności że ten sam Hanzyl Lang mógł być założycielem obu wsi – Handzlówki i Husowa. Być może właściciel dóbr łańcuckich, doceniwszy zasługi Langa w lokacji Handzlówki, powierzył mu później lokację wsi Langyn Aw, czyli Husowa, sporządzając uroczysty akt lokacyjny tej wsi w dniu 23 listopada 1381 roku (odnaleziony przez Xawerego Liske we Lwowskim Ossolineum i opublikowany przez niego w 1872 r.), a wieś Henselhow przekazując innemu "rozważnemu i opatrznemu mężowi" - jak to bliżej określono w akcie lokacyjnym Husowa jego zasadźcę.
O identyfikacji wsi Langyn Aw/Langhenhow z Husowem pisze też Krzysztof Homenda w swej pracy magisterskiej "Dzieje parafii Husowa do 1772 roku" (Lublin 1993).

Jeżyk

Bardzo interesujące Wesoly

Gratuluje umiejętności dotarcia do różnych źródeł historycznych. Rzeczywiście, trzeba wiele czasu aby je przeanalizować, porównać i wyciągnąć nasuwające się wnioski.

franek

Prawdopodobnie Takis ma racje ze Langhenhow to Husów. Z tego trzeba by było
wyciągnąć dalsze samo nasuwające się wnioski;
1-wieś Hussów musiała istnieć przed lokacją
[tak szybka zmiana {powrót?} nazwy].
2-108 łanów to 6500 do 7000 morgów . Wniose -Chodakówka i Tarnawka?
Na poczzątek!

franek

Z bardzo wysoką prawdopodobnością mozna dodać ze pierwszy kościół w Husowie istniał na górnicy. Przemawia za tym; połozenie dworu na górnicy
a nawet najprawdopodobniej koło bąkowca tam gdzie było puzniej leśnictwo.
[W.Styś "leśnictwo znajduje się we dworze". Pole księdza Wanata leżało na górnicy.Ksiądz Wanat pochodził z Kańczugi. W 1612 r w Chodakówce istniał zamek kturego nie zdobyli Tatarzy.

franek

Przeczytałem dokładnie przywilej lokacyjny wsi Langyn Aw,proszę forowiczów o ewentualne potwierdzenie lub zaprzeczenie tego co ja rozumuję z tego tekstu.
Cytuję ";Aby zaś wymieniona wieś Langyn Aw tym prędzej i łatwiej osadzona być mogła,wszystkim w ogóle i każdemu w szczególności kmieciom i mieszkańcom w założonej wsi osiadłym lub osiąść chcącym dajemy i przyznajemy żupełną.."
Napisano "kmieciom i mieszkańcom ....osiadłym"- i dalej "...i osiąść chcącym.."
Według mnie to napisano ze wieś była zaludniona,zmieniano tylko prawo zasadcze.